Koronadan Korunmak İçin Ne Kullanalım, Neler Doğru Neler Yanlış ?

“Pandeminin E Hali, Eczacılıkta Güncel Gelişmeler” Sempozyumu, 18-21 Kasım 2020 tarihleri arasında Pharmetic Girişimci Eczacılar Derneği (PGED) tarafından online olarak gerçekleştirildi.

“PANDEMİ NASIL GİDİYOR? BİZİ NELER BEKLİYOR?”

Covid 19 pandemisinin ülkemizde 8. ayında olduğunu, yaz dönemi vaka sayısında bir miktar azalma olmasına karşın sonbaharla birlikte vaka ve hasta sayılarında belirgin artış yaşandığına dikkat çeken Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Geriatri Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mustafa Cankurtaran, “Kuzey yarımküre ülkelerinde kışın etkisi ile hem Covid vakaları hem de Covid’le karışacak nezle, grip üst solunum yolu enfeksiyonu vakaları artacak. Şu aşamada İstanbul başta olmak üzere ciddi bir artış var. Tüm sağlık personeli özveri ile çalışıyor. Eczacılarımız da Covid sürecinde olağanüstü gayret içerisindeler. Pandemi önümüzdeki günlerde ve özellikle kışın belirgin artacak. Okulların açılması, sosyal hayatın maalesef devam ediyor olması, iş yaşamının sorunları, insanlarımızın bir kısmının tedbirleri bırakmış olması vaka sayılarını arttırıyor. Hastanelerde yoğun bakım başta olmak üzere doluluk olanları artıyor. Maske, mesafe ve hijyen tedbirlerine uymak çok önemli. Son açıklanan kısıtlamalarla birlikte, önümüzdeki günlerde daha fazla da önlem alınması gerekebilir.” dedi.

“BU KIŞ BAĞIŞIKLIĞIMIZI DAHA İYİ KORUMALIYIZ”

Aşı çalışmalarının sürdüğünü, 2 aşıda faz3 çalışmaları erken sonuçlarının olumlu olduğunu ifade eden Prof. Dr. Cankurtaran, “Tüm sonuçları alınınca aşının 2021 başından itibaren yapılabilir olacağını düşünüyoruz. Tedavi konusunda remdesivir dışında olumlu sonuçlar şu aşamada yetersiz. Çok sayıda ilaç çalışması sürüyor. Antikoagulan ve antiagregan kan sulandırıcıların Covid tedavisinde yeri ön plana çıktı. Maalesef grip aşısı yeterince yok. Bağışıklığın korunması bu kış daha da önemli olacak. Egzersiz, uyku, dengeli beslenme ve stresin azaltılması bağışıklık sisteminin en iyi dostları.” dedi.

“CORONA’DAN KORUNMAK İÇİN NE KULLANALIM, NELER DOĞRU, NELER YANLIŞ?”

Prof. Dr. Cankurtaran, Corona’dan korunmak için herkesin ek bir şeyler kullanmak istediğini, ancak bu ek destek ürünlerinin aslında daha çok grip, nezle ve benzeri üst solunum yolu enfeksiyonlarında çalışmaları olan ürünler olduğunu belirterek, şunları söyledi:

“Çok sayıda ürün var. Çoğunun yeterince çalışması yok ve rutinde önerilmiyor. 2020 yazında NEJM (en ünlü prestijli tıp dergilerden) tıp dergisi Corona tedavisinde kullanılan ilaçlardaki kısıtlılıklar ve kanıt düşüklüğü sebebi ile bu destek ürünlerinin de mutlaka incelenmesi ve çalışması gerekliliğini içeren bir yazı yayınladı. Destek ürünü çalışmaları arttı, ancak henüz Corona’dan şu kesin korur dediğimiz bir molekül yok. Vitamin D düşük olan kişilerde Covid infeksiyonu daha sık ve daha ağır geçiyor. Bu sebeple vitamin D kullanımı, en azından idame dozda oldukça önemli ve yararlı. Yüksek doz vitamin C ve Çinko konusunda çok fazla üst solunum yolu enfeksiyonu korunma verisi var. Covid hastalarında çinkonun rolü ile ilgili yayınlar var. Çinko ve vitamin C desteği akma covid korunması için yararlı olabilir. Bu konuda elimizde yeterince kanıt olmamakla birlikte üst solunum yolu enfeksiyonu çalışmaları, Covid hastalarında yapılmış küçük yayınlar kullanım yönünde bir seçenek olarak yer tutuyor. Covid ile yatan hastalarda da parenteral formu uygulanıyor. Çinko Covid’den korunmada etkinliği net gösterilmese de ÜSYE virüsünün çoğalmasını üst solunum yolu enfeksiyonlarında sağladığı gösterilmiş bir molekül Covid hastalarında yüksek doz çinko kullanımın etkili olabileceğine dair yayınlar var. Curcumin (zerdeçal) Covid hastalığı için son günlerde yayınları çıkmaya başlayan destek ürünlerinden, ancak daha fazla çalışma ve yayına ihtiyaç var. Karamürver ekstrelerinin üst solunum yolu infeksiyonları(ÜSYE) ile ilgili yayınları var. ÜSYE süresini kısaltıyor. Ancak Corona’da yayını yok. Glutatyon kuvvetli bir antioksidan, enfeksiyonlarının önlenmesi ile ilgili yayınları var. Glutatyon özellikle hastalık sırasındaki sitokin fırtınasının önlenmesinde kullanılabilir şeklinde yayınlar var ama rutin öneride yok Resveretrol enfeksiyonların önlenmesi ve tedavisinde çalışmaları olan bir başka molekül. Covid korunması ve tedavi amaçlı popüler olmuş ancak yayınları yetersiz. Vitamin D etkili olması için yeterli miktarda magnezyum almak önemli. Yine magnezyum infeksiyonların önlenmesinde yayınları az da olsa önde gelen moleküllerden. Beta glukan yine üst solunum yolu enfeksiyonları için sık kullanılan, ayrıca Covid sırasında gelişebilecek pıhtılaşma problemleri için az sayıda yayını olan bir başka molekül. Omega 3 pnömoni gelişimin
azaltılmasındaki ve akciğer ağır hasarı gelişen kişilerde etkisi olabileceğine dair kısıtlı yayınları olan ancak Corona için çalışmaları henüz yetersiz bir başka molekül. Probiyotikler ve infeksiyon ilişkisi solunum yolu infeksiyonlarında yapılmış. Ancak Corona ile ilgili olumlu olabileceğine dair yayınlar var, yetersiz yayın. Probiyotiklerin Corona ile savaşta tedavilere eklenerek verilebileceğine dair kısıtlı yayınlar var. İnfeksiyonun şiddeti, önlenmesi ve sonrası komplikasyonlar için etkili olabilir ancak rutin öneri yok. Henüz, Vitamin D ve kısmen Çinko dışında ön planda molekül yok. Hiç birisi mutlak öneri değil. Olası zararları önemli. Bu sebeple Hekim veya Eczacı önerisi ile kullanılabilir” (BSHA – Bilim ve Sağlık Haber Ajansı)