Yaşlı nüfus son beş yılda %21,9 arttı
Nüfus projeksiyonlarına göre yaşlı nüfus oranının 2023 yılında %10,2, 2030 yılında %12,9, 2040 yılında %16,3, 2060 yılında %22,6 ve 2080 yılında %25,6 olacağı öngörüldü.
Yaş grubuna göre nüfus oranı, 1935-2080
TÜİK, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi, 2008-2019
TÜİK, Nüfus Projeksiyonları, 2023-2080
YaÅŸlı nüfusun %62,8’inin 65-74 yaÅŸ grubunda yer aldığı görüldü
YaÅŸlı nüfus yaÅŸ grubuna göre incelendiÄŸinde, 2014 yılında yaÅŸlı nüfusun %60,9’unun 65-74 yaÅŸ grubunda, %31,4’ünün 75-84 yaÅŸ grubunda ve %7,7’sinin 85 ve daha yukarı yaÅŸ grubunda yer aldığı görülürken, 2019 yılında %62,8’inin 65-74 yaÅŸ grubunda, %28,2’sinin 75-84 yaÅŸ grubunda ve %9,1’inin 85 ve daha yukarı yaÅŸ grubunda yer aldığı görüldü.
Kaynak: TÜİK, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi, 2014, 2019
Grafikteki rakamlar, yuvarlamadan dolayı toplamı vermeyebilir.
Türkiye nüfusunun yaş yapısı değişti
Küresel yaÅŸlanma süreci olarak adlandırılan “demografik dönüşüm” sürecinde olan Türkiye’de, doÄŸurganlık ve ölümlülük hızlarındaki azalma ile birlikte saÄŸlık alanında kaydedilen geliÅŸmeler, yaÅŸam standardının, refah düzeyinin ve doÄŸuÅŸta beklenen yaÅŸam süresinin artması ile nüfusun yaÅŸ yapısı ÅŸekil deÄŸiÅŸtirdi. Çocuk ve gençlerin nüfus içindeki oranı azalırken yaÅŸlıların toplam nüfus içindeki oranı artış gösterdi. Türkiye, oransal olarak yaÅŸlı nüfus yapısına sahip ülkelere göre hala genç bir nüfus yapısına sahip olsa da, yaÅŸlı nüfus sayısal olarak oldukça fazladır.
Kaynak: TÜİK, Genel Nüfus Sayımları,1935, 1975
TÜİK, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi, 2019
Türkiye nüfusunun ortanca yaşı yükseldi
Nüfus projeksiyonlarına göre, ortanca yaşın 2023 yılında 33,5, 2030 yılında 35,6, 2040 yılında 38,5, 2060 yılında 42,3 ve 2080 yılında 45,0 olacağı öngörüldü.
Yaşlı bağımlılık oranı 2019 yılında %13,4 oldu
Nüfus projeksiyonlarına göre, yaşlı bağımlılık oranının 2023 yılında %15,2, 2030 yılında %19,6, 2040 yılında %25,3, 2060 yılında %37,5 ve 2080 yılında %43,6 olacağı öngörüldü.
Türkiye, yaşlı nüfus oranına göre sıralamada 167 ülke arasında 66. sırada yer aldı
Nüfus tahminlerine göre 2019 yılı için dünya nüfusunun 7 milyar 604 milyon 656 bin 633 kiÅŸi, yaÅŸlı nüfusun ise 703 milyon 711 bin 487 kiÅŸi olduÄŸu tahmin edildi. Bu tahminlere göre dünya nüfusunun %9,3’ünü yaÅŸlı nüfus oluÅŸturdu. En yüksek yaÅŸlı nüfus oranına sahip ilk üç ülke sırasıyla %34,1 ile Monako, %28,8 ile Japonya ve %22,7 ile Almanya oldu. Türkiye, 167 ülke arasında 66. sırada yer aldı.
Kaynak: Amerika Birleşik Devletleri Nüfus Bürosu, Uluslararası Veri Tabanı
Türkiye rakamının kaynağı TÜİK’tir.
Bir birey 65 yaşına ulaştığında yaşaması beklenen ömür ortalama 17,9 yıl oldu
Türkiye’de 65 yaşına ulaÅŸan bir kiÅŸinin kalan yaÅŸam süresi ortalama 17,9 yıl oldu. Erkekler için bu sürenin 16,2 yıl, kadınlar için 19,4 yıl olduÄŸu gözlendi. DiÄŸer bir ifade ile 65 yaşına ulaÅŸan kadınların erkeklerden ortalama 3,2 yıl daha fazla yaÅŸayacağı tahmin edildi. Beklenen yaÅŸam süresi 75 yaşında 10,9 yıl iken 85 yaşında 5,9 yıl oldu.
Kaynak: TÜİK, Hayat Tabloları, 2016-2018
Yaklaşık her 4 haneden birinde en az bir yaşlı fert bulunduğu görüldü
Türkiye’de 2019 yılında toplam 24 milyon bin 940 haneden 5 milyon 629 bin 421’inde yaÅŸlı nüfus olarak tanımlanan, 65 ve daha yukarı yaÅŸta en az bir fert bulunduÄŸu görüldü. DiÄŸer bir ifadeyle, hanelerin %23,5’inde en az bir yaÅŸlı fert yaÅŸadığı görüldü.
Türkiye’de 1 milyon 373 bin 521 yaÅŸlının tek başına yaÅŸadığı görüldü
En az bir yaÅŸlı fert bulunan 5 milyon 629 bin 421 hanenin 1 milyon 373 bin 521’ini tek başına yaÅŸayan yaÅŸlı fertler oluÅŸturdu. Bu hanelerin %75,7’sini yaÅŸlı kadınlar, %24,3’ünü ise yaÅŸlı erkekler oluÅŸturdu.
Kaynak: TÜİK, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi, 2019
Yaşlı nüfus oranının en yüksek olduğu il Sinop oldu
Yaşlı nüfus oranının en yüksek olduğu il, 2019 yılında %18,8 ile Sinop oldu. Bu ili %17,7 ile Kastamonu, %16,2 ile Artvin ve Çankırı izledi. Yaşlı nüfus oranının en düşük olduğu il ise %3,3 ile Şırnak oldu. Bu ili %3,4 ile Hakkari, %3,9 ile Şanlıurfa izledi.
Kaynak: TÜİK, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi, 2019
Türkiye’de 100 yaÅŸ ve üzerinde 5 bin 567 yaÅŸlı olduÄŸu görüldü
YaÅŸlı nüfusun %0,1’ini oluÅŸturan 100 yaÅŸ ve üzerindeki yaÅŸlı kiÅŸi sayısı, 2019 yılında 5 bin 567 oldu. Türkiye’de 100 yaşın üzerinde en fazla yaÅŸlıya sahip ilk üç il sırasıyla 763 kiÅŸi ile Ä°stanbul, 275 kiÅŸi ile Ankara ve 242 kiÅŸi ile Giresun iken en az yaÅŸlıya sahip ilk üç il ise sırasıyla 5 kiÅŸi ile Bayburt, 6 kiÅŸi ile Ardahan ve Karaman oldu.
Eğitimli yaşlı nüfus oranı arttı
Okuma yazma bilmeyen yaÅŸlı nüfus oranı, 2014 yılında %22,9 iken 2018 yılında %18,3’e düştü. Okuma yazma bilmeyen yaÅŸlı kadınların oranının, 2018 yılında yaÅŸlı erkeklerin oranından 4,5 kat fazla olduÄŸu görüldü. Okuma yazma bilmeyen yaÅŸlı kadınların oranı %27,9 iken yaÅŸlı erkeklerin oranı %6,1 oldu.
Kaynak: TÜİK, Ulusal Eğitim İstatistikleri Veri Tabanı, 2014, 2018
Yaşlı nüfusun eğitim durumu cinsiyete göre incelendiğinde, cinsiyetler arasında önemli farklılıklar olduğu gözlendi. Bitirilen tüm eğitim düzeylerinde yaşlı erkek nüfus oranının yaşlı kadın nüfus oranından daha yüksek olduğu görüldü.
Kaynak: TÜİK, Ulusal Eğitim İstatistikleri Veri Tabanı, 2014, 2018
Eşi ölmüş yaşlı kadınların oranı, eşi ölmüş yaşlı erkeklerin oranının 4 katı oldu
YaÅŸlı nüfus yasal medeni duruma göre incelendiÄŸinde, cinsiyetler arasında önemli farklılıklar olduÄŸu görüldü. YaÅŸlı erkek nüfusun 2019 yılında %1,2’sinin hiç evlenmemiÅŸ, %83,7’sinin resmi nikahla evli, %3,3’ünün boÅŸanmış, %11,9’unun eÅŸi ölmüş olduÄŸu görülürken yaÅŸlı kadın nüfusun %2,6’sının hiç evlenmemiÅŸ, %45,4’ünün resmi nikahla evli, %3,7’sinin boÅŸanmış, %48,3’ünün ise eÅŸi ölmüş olduÄŸu görüldü.
Kaynak: TÜİK, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi, 2019
Grafikteki rakamlar, yuvarlamadan dolayı toplamı vermeyebilir.
Yaşlı nüfusun yoksulluk oranı %16,4 oldu
Yaşlı nüfusun yoksulluğu cinsiyete göre incelendiğinde, yoksul yaşlı erkek nüfus oranı 2014 yılında %18,3 iken 2018 yılında %14,4 oldu. Yoksul yaşlı kadın nüfus oranı ise 2014 yılında %18,2 iken 2018 yılında %17,9 oldu.
Yaşlı nüfusun işgücüne katılma oranı %12,5 oldu
Hanehalkı iÅŸgücü araÅŸtırması sonuçlarına göre, iÅŸgücüne katılma oranı 2014 yılında 15 ve daha yukarı yaÅŸtaki nüfus için %50,5 iken 2018 yılında %53,2’ye yükseldi. Bu oran yaÅŸlı nüfus için 2014 yılında %11,5 iken 2018 yılında %12,5 oldu. Ä°ÅŸgücüne katılma oranı cinsiyete göre incelendiÄŸinde, yaÅŸlı erkek nüfusta 2018 yılında %20,9 iken yaÅŸlı kadın nüfusta %5,9 oldu. YaÅŸlı nüfustaki iÅŸsizlik oranının 2014 yılında %2,1 iken 2018 yılında %2,7 olduÄŸu görüldü.
Kaynak: TÜİK, Hanehalkı İşgücü Araştırması, 2018
Çalışan yaÅŸlı nüfusun %65,5’i tarım sektöründe yer aldı
Hanehalkı iÅŸgücü araÅŸtırması sonuçlarına göre, istihdam edilen yaÅŸlı nüfusun sektörel dağılımı incelendiÄŸinde, 2018 yılında yaÅŸlı nüfusun %65,5’inin tarım, %27,3’ünün hizmetler, %4,7’sinin sanayi, %2,5’inin ise inÅŸaat sektöründe yer aldığı görüldü.
Yaşlılar en fazla dolaşım sistemi hastalıklarından hayatını kaybetti
Ölüm nedenleri cinsiyete göre incelendiğinde, cinsiyetler arası en önemli farkın iyi huylu ve kötü huylu tümörlerde olduğu görüldü. İyi ve kötü huylu tümörler nedeniyle hayatını kaybeden yaşlı erkeklerin oranı yaşlı kadınların oranının yaklaşık iki katı oldu. İyi ve kötü huylu tümörler nedeniyle hayatını kaybeden yaşlı erkeklerin oranı %21,3 iken yaşlı kadınların oranı %11,6 oldu.
Kaynak: TÜİK, Ölüm Nedeni İstatistikleri, 2018
Alzheimer hastalığından ölen yaşlıların oranı arttı
Alzheimer hastalığından ölen yaÅŸlıların oranı cinsiyete göre incelendiÄŸinde, her iki cinsiyette de artış olduÄŸu görüldü. Alzheimer hastalığından ölen yaÅŸlıların oranı 2014 yılında erkeklerde %3,1, kadınlarda %4,6 iken bu oranlar 2018 yılında erkeklerde %3,5’e, kadınlarda ise %5,7’ye yükseldi.
Alzheimer hastalığından ölen yaşlıların cinsiyete göre oranı, 2010-2018
Kaynak: TÜİK, Ölüm Nedeni İstatistikleri, 2010-2018
Mutlu olduğunu beyan eden yaşlı bireylerin oranı %58,6 oldu
YaÅŸam memnuniyeti araÅŸtırması sonuçlarına göre, mutlu olduÄŸunu beyan eden 18 ve daha yukarı yaÅŸtaki bireylerin oranı 2019 yılında %52,4 iken bu oran 65 ve daha yukarı yaÅŸtaki bireyler için %58,6 oldu. YaÅŸlı bireylerin genel mutluluk düzeyi cinsiyete göre incelendiÄŸinde, 2019 yılında erkeklerin %56,9’u, kadınların ise %59,9’u mutlu olduÄŸunu beyan etti.
Kaynak: TÜİK, Yaşam Memnuniyeti Araştırması, 2019
Grafikteki rakamlar, yuvarlamadan dolayı toplamı vermeyebilir.
Yaşlı bireylerin mutluluk kaynağı %71,4 ile aileleri oldu
Yaşam memnuniyeti araştırması sonuçlarına göre, yaşlı bireylerin 2014 yılında en önemli mutluluk kaynağı %71,4 ile aileleri, %14,7 ile çocukları, %6,4 ile eşleri, %4,1 ile torunları iken 2019 yılında %71,4 ile aileleri, %13,7 ile çocukları, %4,9 ile torunları ve %4,7 ile eşleri oldu.
İnternet kullanan yaşlı bireylerin oranı 4 kat arttı
Hanehalkı biliÅŸim teknolojileri kullanım araÅŸtırması sonuçlarına göre, Ä°nternet kullanan 65-74 yaÅŸ grubundaki bireylerin oranı 2014 yılında %5,0 iken bu oran 2019 yılında %19,8’e yükseldi. Ä°nternet kullanan yaÅŸlı bireyler cinsiyete göre incelendiÄŸinde, erkeklerin kadınlardan daha fazla Ä°nternet kullandığı görüldü. Ä°nternet kullanan yaÅŸlı erkeklerin oranı 2019 yılında %25,3 iken yaÅŸlı kadınların oranı %15,0 oldu.
Kaynak: TÜİK, Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması, 2014, 2019
Bu konu ile ilgili bir sonraki haber bülteninin yayımlanma tarihi Mart 2021’dir.
___________________________________________________________________________________________________
AÇIKLAMALAR
Türkiye Ä°statistik Kurumu, 2012 yılından itibaren özel günlerde günün önemine atfen haber bülteni yayımlamaya baÅŸlamıştır. “YaÅŸlılara Saygı Haftası” çerçevesinde yaÅŸlı nüfusa özel olarak çıkarılan bu haber bülteninde, yaÅŸlı nüfusun demografik yapısı ile eÄŸitim, medeni durum, saÄŸlık, yoksulluk, iÅŸgücü durumu ve yaÅŸam memnuniyeti gibi sosyo-ekonomik özelliklerine yer verilmiÅŸtir.
Etiketler: Toplumsal Yapı ve Cinsiyet İstatistikleri